Gündem dolayısıyla sağlık camiası hiç olmadığı kadar gündemde ve göz önünde. Sağlık emekçilerinin ne zorluklarla çalıştıklarını ve nasıl emek verdiklerini kötü bir dönemde de olsa halkın gördüğünü düşünüyorum. Bu noktada tüm sağlık çalışanlarına bir kez daha teşekkür ediyorum. Gündem sağlık oluna bu röportajı da bu konuya ayırdım.

Bu günkü konuğum Sağlık-Sen Eskişehir Şube Başkanı Hasan Köksal.Röportajımızı kabul ettiği için kendisine teşekkür ederim.

Öncelikle Sağlık-Sen'den bahseder misiniz? Özellikle şu dönemde neler yapıyorsunuz?

Sağlık-Sen genel yetkili sendika olarak öncelikle sağlık çalışanlarının özlük haklarının iyileştirilmesi, çalışma ortamlarının iyileştirilmesi adına mücadele veriyoruz. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde pandemi ile mücadele halinde. Bu süreçte sağlık çalışanları bu mücadelede en ön saflarda canla başla çalışıyor. Öncelikli hedefimiz sağlık çalışanlarının bu süreci en az zararla atlatması ve ihtiyaçlarının acilen giderilmesi. Bu anlamda sürekli sahada çalışanlarımızın sıkıntılarını taleplerini toplayıp idare ile iyileştirme çalışmalarını yapıyoruz.  Sağlık çalışanları yoğun çalışmaktan ve iş stresinden dolayı motivasyona, kendilerini dinleyecek ve sıkıntılarını çözecek birilerine ihtiyaç duyuyor. Bizim görevimiz de burada ortaya çıkıyor. Sürekli alanı geziyor sağlık çalışanlarının yanında oluyoruz. Motivasyon anlamında ikramlarda bulunuyoruz. Sıkıntıları kangren olmadan çözmeye çalışıyoruz.
Son bir ayda filyasyon ekibinde görev yapan 955 sağlık çalışanımıza yemek ikramında bulunduk. 4000 sağlık çalışanına meyve ikramında bulunduk. Bu ay içinde kırsalda 12 ilçemizde sağlık çalışanlarımıza ziyaret edecek ikramlarda bulunacağız.Yapmış olduğumuz başvuru neticesinde sağlık çalışanları pandemi süresince Büyükşehir Belediyesi'ne ait ulaşım araçlarından ücretsiz faydalanmaktadır. Kreşlerin kapandığı dönemde sağlık çalışanları çocuklarını bırakacak yer bulamadı. Genel merkez düzeyinde Cumhurbaşkanımıza kreşlerin açılmasını talep ettik.Ve neticelendi.10-16 saatleri arası mesai düzenlemesinden sağlık çalışanları faydalanamıyor. Konuyu yargıya taşıdık. 

Yakın zamanda sağlık çalışanlarına; “Polisler, askerler, öğretmenler ve imamlara verildiği gibi haklarının verilmediği”  ile ilgili açıklamanız var. Bu konuda ne demek istersiniz? Bu haklar tam olarak nelerdir?

 Öncelikle şunu belirteyim, bizim hiçbir meslek grubu ile bir sıkıntımız yok. Kimsenin hakkında da gözümüz yok. Biz sağlık çalışanlarının hakkı için doğrunun adaletin peşindeyiz. Öğretmenler, polisler, askerler ve hakimlere savcılara ödenen ek ücretlerde vergi kesilmez iken sağlık çalışanlarının ek ödeme gelirlerinden vergi kesiliyor. Bu yanlışın düzeltilmesini istiyoruz.  Emeklilikte bizde aynı maaşı ve emeklilik ikramiyesini almak istiyoruz. Mesleki riskimiz göz önüne alınarak özel hizmet tazminatlarının arttırılmasını talep ediyoruz.

Sivil toplum örgütü olarak hükümetle, özellikle Sağlık Bakanı ile temasınız var mı? Sorunlarınızı dinliyorlar mı?

Genel Başkanımız  Bakan ve üst düzey bakanlık bürokratları ile sürekli temas halinde. İl düzeyinde de sıkıntıların giderilmesi için İl Sağlık Müdürlüğü, idareciler ve il siyasetçileri ile sürekli temas halindeyiz. Sorunlar dinleniyor fakat çözüm noktasında yaşanan sıkıntılar oluyor. Alanın sıkıntılarını bilmeyen, görmezden gelen idarecilerin bu sistemde kalma şansı yok. Pandemi dönemi herkes için bir sınav. O yüzden alanın sıkıntılarına iyi kulak vermek lazım. 

Bu günlerde sağlık çalışanlarının en önemli sorunu nedir? Yani en elzem probleminiz nedir?

Sağlık personeli yoruldu artık. Yıllık izin, emeklilik, tayin, ücretsiz izin hepsi iptal. 9 aydır annesinden, babasından, eşinden, evladından ayrı kalan arkadaşlarımız var.  Şu an tüm kamu kurumları 6 saat mesai kavramına geçerken sağlık personeli 24 saat çalışmaya devam ediyor. Hiçbir arkadaşımız milletine hizmet etmekten kaçmıyor fakat değer görmek istiyor. Sağlık personeli bu kadar zor şartlarda fedakarlık yaparak çalışırken hemen hemen her gün sağlıkta şiddet olaylarını duymak bizi derinden üzüyor ve yaptırımların yetersiz olduğunu gösteriyor. Geçtiğimiz haftaya kadar sağlık personeli işe gelirken çocuğunu nereye bırakacağını bilemiyordu. Kreşler kapalı, bakıcılar sağlıkçı çocuğu olduğu için bakmak istemiyor. Bu sorunla ilgili Sağlık-Sen olarak yapmış olduğumuz görüşmeler sonucu sayın Cumhurbaşkanımız sağlık personeli için kreşlerin açılacağını açıkladı.
Fedakarca çalışan meslektaşlarımızın en büyük sorunlarından bir tanesi döner sermaye dağıtımındaki adaletsizlik. Aynı odada çalışan doktor 20 bin alırken onu asiste eden hastayla sürekli birebir olan hemşire 100 tl almıştır. Bu konuda devletimiz sağlık personeline 4.5 milyar gibi bir bütçe ayırmışken bunun dağıtımını yapamayan bir idareci ordusuyla karşı karşıyayız. Artık sağlık personeli tek kalem maaş almak istiyor.
Personel ihtiyacı, geçici görevlendirmeler ve hasta yoğunluğu en önemli sorunlardan. Hastanelerde açılan yeni servis yatakları yoğun bakım yatakları var fakat aynı personel sayısı ile bu hizmetleri yürütmeye çalışan idare var. Hemşire başına düşen hasta sayısı artmış sağlık çalışanları bu dönemde olağanüstü gayretle vatandaş hasta mağdur olmasın diye yoğun bir şekilde çalışmaktadır.

Yine bir açıklamanızda “Eskişehir sağlığına kayyum atanmıştır” açıklamanız var. Bu görüşünüz devam ediyor mu? Bunu biraz daha açar mısınız? Eskişehir Sağlık Müdürlüğünün çalışmaları için ne düşünüyorsunuz?

Eskişehir’de vaka sayılarının artması ile bakanlık koordinatörlerini şehrimize göndererek olaya el koymuştur. Filyasyon ekiplerinin sayısı arttırılarak pandemi ile alanda mücadele hızlandırılmıştır. Mücadele etkin bir şekilde yapılmaya başlanmıştır. Demek ki yolunda gitmeyen bir şey görmüş ki Bakanlık Koordinatörlerini göndermiş. Şu anda vaka sayılarımız ve hastane yoğunluklarımız düşmüş normalleşme yolunda ilerlemekteyiz.

Ülkenin tüm çalışanları açısından bakıldığında sağlık çalışanları için hiç pozitif gelişme yok mu?

Özellikle tavandan döner sermaye kamuoyunda farklı algılandı. Birçok çalışanımız bundan faydalanamadı. Biz burada herkese eşit bir ücret istiyoruz.  Sendikamızın girişimleriyle Cumhurbaşkanımızın açıklamış olduğu korona virüs salgınıyla mücadele döneminde hayatını kaybeden sağlık çalışanları vazife malulü sayılacak. Vazife malulü sağlık çalışanlarının aileleri maaştan ek ödemeye, faizsiz konut kredisinden çocuklarına eğitim öğretim yardımına, istihdam hakkından fatura indirimlerine kadar pek çok imkâna sahip olacak.
Sözünü almamıza rağmen halen sağlık çalışanlarımızın beklediği 3600 ek gösterge var. 3600 ek gösterge bu dönemde hayata geçirilse sağlık çalışana motivasyon anlamında çok katkı sağlayacaktır. Tüm gelirlerimizin emekliliğimize yansıtılacağı tek kalem maaş var. Bu dönemde en büyük sıkıntı kreşler oldu. Sağlık çalışanları canla başla çalışırken kreşlerin ve okulların kapanmasıyla çocukları açıkta kaldı. Bir an önce tüm sağlık tesislerinde kreş zorunlu hale getirilmeli.

Siz şehir hastanelerine nasıl bakıyorsunuz? Ülkeye fayda açısından bugün ve yarını da düşünürsek sizce doğru bir adım olmuş mudur? Yoksa gerçekten israf mıdır?

Şehir Hastaneleri vatandaşın alacağı hizmetin kalitesini arttırmıştır. Yeni Türkiye vizyonuna yakışan binalar ve cihazlar ile vatandaşımıza verilen değerin bir göstergesidir. Ekonomik açıdan kar zarar dengesini zaman gösterecek. 

Peki bu yeni yapılan binalar çalışma ortamı ve şartları açısından işinizi nasıl etkiledi?

    Sağlık çalışanları açısından çalışma alanları çok genişlemiş fakat aynı oranda sağlık çalışanı sayısı artmamıştır. Yine yük sağlık çalışanının sırtına yüklenmiştir. İş yoğunluğunun üzerine eskiye nazaran 2-3 kat daha fazla mesafe kat ediyoruz. Şehir hastanelerine geçiş sürecinde yaşanan en büyük sıkıntı personel eksikliği olmuştur. Bir de bunun üzerine eskiden hasta bakıcı veya hizmetli personelin yaptığı hasta yatışlarında hastaya refakat etmek ve getir götür işleri sağlık çalışanının üzerine kaldı. Sağlık çalışanının iş yükü daha da artmıştır.

Yapılan açıklamalar ve yorumlarda sağlık sisteminin bu dönemi atlatamayacağı gibi bir hava esiyor. Bazı şehirlerde yoğun bakım servislerinde yer kalmadığı gibi haberler geliyor. Eskişehir’de durum tam olarak nasıl sizce? Hem fiziki hem de sağlık çalışanları açısından değerlendirir misiniz?

Evet pandemi sağlık sistemini zora soktuğu dönemler yaşandı. Başından beri megakent İstanbul bu konuda büyük bir sınav verdi. Vaka yoğunluğunun en fazla yaşandığı şehir oldu. Eskişehir'imizde Ekim ve Kasım aylarında yoğun bir dönem geçirdi. Doluluklar %70-80 seviyeleri görüldüğünü düşünüyorum. Bu dönemlerde tüm çalışanlar İl Sağlık Müdürlüğü de dahil olmak üzere filyasyona destek oldu. 

Son günlerde vakaların artması ile ambulanslar daha fazla gözlenmeye başlandı. Eskişehir’de sahada çalışan sağlıkçıların durumu nedir? Mevcut sistem sağlıklı çalışıyor mu?

Sağlık çalışanları büyük bir fedakarlık ile canla başla çalışıyor. Pandemi ile mücadelede başarının asıl sırrı budur. Tüm idari olumsuzluklara, saldırılara, darp edilmeye, motivasyonsuzluğa rağmen sağlık çalışanı görev bilinci ile mücadele etmiştir. 

Bakan Koca, bu ayın sonuna doğru ilk parti aşıların gelip ön testlerinin tamamlanacağını ve ilk olarak sağlık çalışanlarına uygulanacağını söyledi. Bu noktada iki sorum var:
1-    Sağlık çalışanları genel olarak aşı olma fikrine nasıl bakıyorlar?
2-    Altyapı olarak periyodik de olsa bu aşılamalar için Eskişehir fiziki olarak ne kadar hazır?

Aşılamanın tüm dünyada pandemi ile mücadelede çok önemli yeri var. Hem sağlık tesislerinin hasta yükünü azaltmada hem de hastalarla en çok teması olan sağlık çalışanlarının korumada önemli bir yer tutuyor. Fakat sosyal medyada yapılan birçok haber aşılama ile ilgili olumsuz düşüncelere yol açıyor. Günümüzde birçok hastalıktan çocukluk dönemlerinden başlayan toplumsal aşılama ile korunuyoruz. Sağlık çalışanlarının ve riskli grupların aşılanması pandemi ile mücadeleye olumlu katkı sağlayacaktır.
Zaten mevcutta çocukluk dönemi aşılamaları yapılıyor. Eskişehir ölçeğinde aşılama 1. Basamak ve 2. Basamak kuruluşlarda kolaylıkla yapılabilir. Gerekli alt yapı mevcut. Bununla ilgili ilimizde de planlamalar başlamış bulunmakta.   

Özellikle pandemi sürecinde gündemimizden düşmeyen konular hakkında aklımızdakileri Sağlık-Sen Şube Başkanı Hasan Hüseyin Köksal'a sorduk. Umarım pandemi dönemi bir an önce sona erer ve sağlık çalışanlarımız artık rahat bir nefes alır. Net ve açıklayıcı cevapları için Sn. Köksal'a teşekkür ederim.