“Elinin emeği gözünün nuru”  para etmiyor…

Çiftçi üretsin istiyoruz. Vatandaş sebzeyi ve temel ihtiyaçlarını ucuza karşılasın diyoruz. Pazarda fiyatların el yaktığından şikayet ediyoruz. Hatta zaman zaman fiyat artışlarının önüne geçmek için “Tanzim satış” mekanları oluşturuyoruz.  Sonuçta ne üreten ne de tüketen memnun. Vatandaşı dinliyorsun vatandaş haklı, üreticiyi dinliyorsun, üretici haklı…  Soru şu; “Haksız olan kim?” Cevabını aradığımız soruyu kime sorsak, ya da bir muhatap bulabilir miyiz?

Aslında üreticinin halini en güzel Karahüyüklü üretici Mustafa Koyuncu anlatıyor. Koyuncu, “100 dönüm yere 200 bin lira masraf yaparak soğan ektik. Yaklaşık iki buçuk aydır soğanımız depolarda bekliyor ve çürümeye başladı. Elimde kalan yüzlerce kilo soğana kilosu 30 kuruştan anca alıcı bulabildim. 140 bin lira zararım var. Eskişehir civarında soğanlar depolarda bekliyor. Elimizin emeği gözümüzün nuru 30 kuruş soğan. Buyurun gelin, alacak varsa verelim. Patates de elimde kaldı. 25 kuruştan satalım diyoruz patatese de alıcı bulamadım. Gelecek yıl patates de soğan da ekmeyeceğim” diyor.  Eyvah… Eyvah… Bugün üretilen ancak pazar bulamayan ürün pazarda vatandaşın cebini yakarken, önümüzdeki yıl ekilmeyen, azalan ürüne kim bilir kaç para öderiz. 

+++
 

Fabrikada çalışmaya benzemez

Çiftçilik gerçekten zor ve zahmetli bir iş. Fabrika’da çalışmaya benzemez tarımda üreticilik. Tarım üreticisinin cumartesi-pazar tatili yoktur. Onlar yazlıkları da bilmez, deniz kıyılarını da aralarında görenler parmakla sayılacak kadar azdır. Hasta olmazlar, rapor almazlar. Onlar bütün yorgunluklarını ürünlerini hasat ettiklerinde, ceplerine üç kuruş ekmek parası girdiğinde atarlar. Ekimi, sulaması, kar yağmur ve don tehlikesi, hasadı derken çiftçinin gözüne uyku girmez. Hele mazotu, gübresi derken eken çiftçiye 24 saat zaman yetmez. Sadece kendisi değil, eşi, çoluk çocuğu, yetmedi gündelikçileri vesaire vesaire… Toprakla uğraşmak, toprakla anlaşmak o kadar kolay değildir. Çiftçi hem toprağın hakkını verir, hem de toprakla konuşur. Onların motivasyonu elde ettikleri ürünün verimidir… Böyle olunca “gözünün nuru, elinin emeği” para etmezse işte o zaman “yandı gülüm keten helva” derler…

+++

Üreticinin suçu ne?

Üretici “140 bin lira zararım var” diyor. Ürecinin suçu ne? Burada sıkıntı tam olarak planlı ekim ve dikim çalışmalarının yapılamamasından kaynaklanıyor. Planlı ekim, dikim işleri için sorumluluk alması gerekenler kimler? Dünyanın tarımsal üretimde rol model ülkesi olması gereken bizim tarım sektörümüzün en önemli sorunu bu… Eğer bugün yapamıyorsak bunun sebep ve sonuçları üzerinden çok ciddi araştırmalar yaparak üreticimizi doğru yönlendirmemiz gerekiyor mu? Çiftçinin ektiği biçtiği toprakların analizinden, ekeceği ürünün çeşitliliğine kadar, ülke içerisindeki tüketim ihtiyacından ihracata kadar her şeyin planlı ve programlı olması gerekmiyor mu? Sadece tarımsal üretime sağlanan destekler üzerinden tarımı yönlendirmek, yapılandırmak imkansız derecesinde zor. On binlerce ziraat mühendisinin olduğu ve milyonlarca hektarlık üretime elverişli ovaların hakim olduğu ülkemizde üretme değil, ciddi anlamda planlama sorunu olduğu ortaya çıkıyor. Ziraat Odaları, Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri, üreticilerin ortak aklının ortaya çıkaracağı yeni bir anlayışla kısa sürede tüketicinin de mağduriyetleri önlenebilir yeni bir çıkış yakalanabilir mi? Denemeden bilemeyiz. “Cek-cak” ya da “miş, muş” değil pratik adımlar atmanın zamanıdır.